اثرآرایش کاشت و تراکم بوته ذرت (Zea mays L.) بر شاخص‌های رشد و خصوصیات مورفوفیزیولوژیک ذرت و تاج خروس ریشه قرمز (Amaranthus retroflexus L.) در شرایط رقابت

به منظور بررسی اثر آرایش کاشت در تلفیق با فاصله بوته بر شاخص‌های رشد ذرت در رقابت با تاج خروس ریشه قرمز، آزمایشی در سال 1386 در دانشگاه ایلام به صورت کرت‌های‌ خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این آزمایش آرایش کاشت ذرت با سه سطح (تک‌ردیفه، دو ردیفه معمولی و دو ردیفه زیگزاگ) به عنوان کرت اصلی و تراکم بوته ذرت با پنج سطح (33/5، 66/6، 33/8،52/9، 11/11 بوته در متر مربع) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیه و تحلیل شاخص‌های مورفوفیزیولوژیک ذرت و شاخص‌های رشد تاج خروس نشان داد که شاخص‌ سطح برگ و سرعت رشد گیاه ذرت در هر آرایش کاشت و به ویژه آرایش کاشت زیگزاگ در تراکم‌11/11 بوته افزایش یافت، ولی تجمع ماده خشک و سرعت رشد در تاج خروس کاهش یافت. در مجموع آرایش کاشت دو ردیفه به ویژه دو ردیفه زیگزاگ در تراکم 11/11 بوته در متر مربع باعث افزایش رشد و در نتیجه افزایش عملکرد و اجزای عملکرد (تعداد دانه در هر ردیف بلال، تعداد ردیف دانه در هر بلال، وزن هزار دانه) ذرت در رقابت با علف‌هرز تاج خروس گردید. روش کشت دوردیفه زیگزاگ با تراکم 11/11بوته در متر مربع، بیشترین عملکرد دانه (13632کیلوگرم در هکتار)، عملکرد بیولوژیک (21642کیلوگرم در هکتار)، شاخص برداشت (63 درصد) و وزن هزار دانه (440گرم) را در مقایسه با سایر تیمارهای مربوط به آرایش کاشت دوردیفه معمولی و تک ردیفه، دارا بود. بر اساس نتایج بدست آمده، الگوی کاشت دوردیفه زیگزاگ با تراکم 11/11بوته در متر مربع به دلیل بالاتر بودن میزان تولید محصول و همچنین به علت کنترل بهتر علف‌های هرز به عنوان برترین تیمار تلفیقی در این آزمایش شناخته شد.